काठमाडौँ । यतिबेला नागरिकता विद्यकको चर्चा निकै बढेको छ र नागरिक समाजदेखि लिएर विभिन्न दलहरुले नागरिकता विद्यक विरुद्द नाराबाजि र आलोचना गरिरहेका छन् । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरणका लागि प्रक्रिया नपुर्याएको भन्दै रास्वपाले विरोध जनाएको छ । रास्वपाका सांसद सन्तोष परिवारले संसदमा विरोध जनाएका हुन । प्रमुख प्रतिपक्ष दल एमालेले पनिसंसद अवरुद्ध गरेको छ । ‘संसदलाई छलेर राष्ट्रपतिबाट गैरसंवैधानिक कार्य भएको छ,’ एमाले प्रमुख सचेतक पदम गिरीले भनेका छन, ‘विधेयक प्रमाणीकरणको प्रक्रियाप्रति हाम्रो असहमति हो । संसद चल्न दिदैनौं ।’
प्रतिनिधि सभाको बैठक आइतबार बिहान ११ बजे बस्ने गरी बोलाइएको थियो । तर निर्धारित समयमा बैठक सुरु हुन सकेन । संसदहरुको अडानकै कारण बैठक १ घण्टाका लागि स्तगित भएको छ । राष्ट्रपति पौडेलले १७ जेठमा नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण गरेका थिए । दुवै सदनले दुईपटक पारित गरेर पठाएको पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले रोकेकी थिइन् । मन्त्रिपपिरषद् बैठकले नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण गर्न आग्रह सहितको पत्र राष्ट्रपतिलाई १२ जेठमा लेखेको थियो । प्रधानमन्त्रिको भारत भ्रमणकै दिन राष्ट्रपतिले नागरिकता विद्यक पास गरेपछि मिलिजुली सबैले देश बेच्न लागेको जनताको आरोप छ । त्यस्तै राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले प्रतिनिधिसभाको आइतबारको बैठकको कार्यक्रम स्थगित गर्न प्रस्ताव पनि गरेको थियो । सो पार्टीले संसदको नियमावली २०७९ को नियम ७४ बमोजिम आइतबारको संसद वैठकको कार्यक्रम स्थगत गर्न प्रस्ताव गरेको हो । अत्यन्त जरुरी सार्वजनिक महत्वको विषयमाथि छलफल गर्न भन्दै राप्रपाका प्रमुख सचेतक ज्ञानबहादुर शाहीले सो प्रस्ताव पेश गरेका थिय ।
राष्ट्रपतिले नीति नियमविपरित नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण र प्रधानमन्त्रीले भारत भ्रमणमा मुलुकको हितविपरीत कार्य गरेको कुरा उठेकाले यस विषयमा छलफल नगरी संसद नियमित रुपमा अगाडि नबढ्ने भएकाले निर्धारित सबै कार्यक्रम स्थगित गर्नुपर्ने शाहीको माग थियो । नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण गरेको विरोधमा आइतबार राजधानीमा जुलुस र धर्ना पनि भएको छ । नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा)ले जुलुस र धर्ना कार्यक्रम गरेको हो । बिहान ९ बजे कोटेश्वरमा जम्मा भई जुलुस गरेर संघीय संसद् भवन नयाँ वानेश्वरमा नजिक धर्ना गरेको हो । धर्नामा पार्टीका केन्द्रीय नेताहरूबाट सम्बोधन भएको थियो । सो क्रममा सीमा अतिक्रमण, भ्रष्टाचारलगायत विरुद्ध पनि सहभागीहरुले प्लेकार्ड बोकेका थिए । नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण विवादमा तानिएको छ भने यस विषयमा सर्वोच्च अदालतमा समेत रिट निवेदन दर्ता समेत भएको छ । उक्त रिटमाथि आज प्रारम्भिक सुनुवाई हुँदै छ । नागरिक्ता विद्यक विरुद्द डा सुरेन्द्र भण्डारी र बालकृष्ण न्यौपाने ले रिट दर्ता गराएका हुन । भण्डारी र न्यौपाने ले दिएको रिट निवेदनको पेशी आजका लागि तोकिएको हो ।
राष्ट्रपतिको कदमपछि नागरिकता विद्यकको पक्ष विपक्षमा विभिन्न तर्कहरु आईरहेका छन् ।अघिल्लो संसदबाट पारित भएको नागरिकताविद्यक प्रमाणिकरण गर्ने कार्य अवैधानिब भएको भन्दै अदालत बाट अन्तरिम आदेश बाटबदर गर्नु पर्ने साथै विद्यकमा रहेका प्रमवधानहरु समेतमा पुनरावलोकन गर्नु पर्नेभन्दै अदालतबाट अन्तरिम आदेश दिन समेत रिट निवेदनमा माग गरिएको छ । त्यस्तै नागरिकता प्राप्त गर्न नसकि अध्ययन गर्न पेसा व्यवसाय गर्न अफ्ठ्ारोमा परेका नेपालि नागरिक पहिचान गरी अस्थाई निस्सा प्रदान गर्न पनि माग गरिएको छ । आखिर जनताले विरोध गर्दा गर्दै किन नागरिकता विद्यक प्रमाणिकरण भयो त भन्ने प्रश्न उठेको छ । जनताले भारतको पक्षमा बनाएक विद्यक भएकाले त्यो विद्यक खारेज हुनु पर्ने पनि माग गरेका छन् । यस विषयमा चौतर्फी विरोध भईरहेको छ । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौड्यलको विरुद्दमा समेत नाराबाजि भईरहेका छन् ।